Έλεγχος Οστεοπόρωσης

Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών. Κατά την διάρκεια αυτής παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και ποιότητάς των οστών, με αποτέλεσμα αυτά με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά. Καθώς μειώνεται η ανθεκτικότητα και η ελαστικότητά τους, προκαλείται αυξανόμενος κίνδυνος κατάγματος (σπασίματος) των οστών. 

Η οστεοπόρωση κατηγοριοποιείται σε γενικευμένη και τοπική μορφή.

Η γενικευμένη μορφή υποδιαιρείται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή οστεοπόρωση.

• Στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση ανήκουν:
  α) Η μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση,
  β) Η γεροντική οστεοπόρωση
  γ) Η ιδιοπαθής οστεοπόρωση, που εμφανίζεται σε αγόρια και κορίτσια στην εφηβική ηλικία, αλλά και σε νεαρούς ενήλικες άνδρες και γυναίκες, και έχει σχετικά περιορισμένη χρονική διάρκεια.
• Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση προκαλείται πάντοτε από συγκεκριμένη πάθηση, όπως η νόσος του Cushing, ο διαβήτης, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η χρήση κορτικοειδών, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, το πολλαπλούν μυέλωμα, η παρατεταμένη ακινητοποίηση, κ.ά.

 

Η τοπική μορφή οστεοπόρωσης: Σ’ αυτήν ανήκουν η οστεοπόρωση μετά από ακινητοποίηση καταγμάτων, η οστεοπόρωση ή οστική ατροφία Sudeck (αλγοδυστροφία), η ιδιοπαθής παροδική οστεοπόρωση μιας άρθρωσης, κυρίως του ισχίου κ.ά.

Απεικονιστικός Έλεγχος

Η διάγνωση σήμερα της οστεοπόρωσης γίνεται με την εξέταση “Οστεοπυκνομετρία με διπλή Φωτονιακή Απορροφησιομέτρηση” (DEXA). Η τεχνική αυτή ονομάζεται “διπλής ενέργειας απορροφησιομετρία με ακτίνες Χ”.

Η εξέταση στο μηχάνημα αυτό, γίνεται με δέσμη φωτονίων (ελάχιστη ιονίζουσα ακτινοβολία) στην Οσφυϊκή Μοίρα της Σπονδυλικής Στήλης ή στο Ισχίο  στα εξής άτομα:

• Σε όλες τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, ηλικίας μέχρι των 65 ετών, που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπορωτικό κάταγμα (πλην της εμμηνόπαυσης).
• Σε όλες τις γυναίκες άνω των 65 ετών ανεξάρτητα από τους παράγοντες κινδύνου που παρουσιάζουν.
• Σε όλες τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που έχουν υποστεί κάποιο κάταγμα (για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να προσδιοριστεί η βαρύτητα της νόσου).
• Σε όλες τις γυναίκες που θα υποβληθούν σε θεραπεία για οστεοπόρωση, εάν η οστική πυκνομέτρηση πρόκειται να βοηθήσει στην απόφαση.
• Σε όλες τις γυναίκες που ακολούθησαν θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Σε άνδρες, που έχουν παθολογικό νόσημα συνδεόμενο με οστεοπόρωση (πχ υπερθυρεοειδισμός, χρήση κορτιζόνης, σακχαρώδης διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια, σύνδρομα δυσαπορροφήσεως, ηπατική ανεπάρκεια, κατάχρηση αλκοόλ, κατάχρηση τσιγάρου, παρατεταμένη καθιστική ζωή, κλπ)

Εργαστηριακός Έλεγχος

Α. Δείκτες Οστικής παραγωγής:

• Καρβοξυτελικό προπεπτίδιο προκολλλαγόνου τύπου Ι
• Αμινοτελικό προπεπτίδιο προκολλαγόνου τύπου Ι
• Οστεοκαλσίνη του ορού
• Oλική Αλκαλική Φωσφατάση
• Οστικό κλάσμα Αλκαλικής Φωσφατάσης.

Β. Δείκτες Οστικής απορρόφησης:

• Υδροξυπρολίνη Ούρων
• Πυριδινολίνη (μέτρηση στον ορό και στα ούρα)
• Δεοξυπυριδινολίνη (μέτρηση στον ορό και στα ούρα)
• Αμινοτελικό τελοπεπτίδιο του κολλαγόνου τύπου Ι.
• Καρβοξυτελικό τελοπεπτίδιο του κολλαγόνου τύπου Ι
• Καρβοξυτελικό τελοπεπτίδιο του κολλαγόνου τύπου
• Οξινη Φωσφατάση (ανθεκτική στην ταρτάτη)
• Καθεψίνη Κ (μέτρηση στον ορό).